خبیر

سبب نامگذاری این شب را به شب قدر  می توان چنین بیان کرد که خداوند در این شب تقدیر هر موجودی را رقم می‌زند. در این شب تمام حوادث سال آینده، به امام هر زمان ارائه مى ‏شود و امام از سرنوشت خود و دیگران با خبر مى‏ گردد. امام باقر(ع) مى‏ فرماید: «انه ینزل فى لیلة القدر الى ولى الامر تفسیر الامور سنةً سنةً، یؤمر فى امر نفسه بکذا و کذا و فى امر الناس بکذا و کذا؛1 در شب قدر به‏ ولى امر (امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث سال به سال نازل ‏شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى مى‏ شود.» شب قدر به تصریح آیه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» شبی است که قرآن در آن شب بر رسول اکرم(ص) نازل شده و در سوره مبارکه دخان از این شب با صفت مبارک یاد شده است: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ». از امام باقر(ع) نقل است که آن حضرت در جواب معناى آیه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ» فرمودند: «آرى شب قدر، شبى است که همه ساله در ماه رمضان و در دهه آخر آن، تجدید مى‏ شود. شبى که قرآن جز در آن شب نازل نشده و آن شبى است که خداى تعالى درباره ‏اش فرموده است: «فیها یفرق کل امر حکیم؛ در آن شب، هر امر با حکمتی، متعین و ممتاز مى‏ گردد.» آن‌گاه فرمود: «در شب قدر، هر حادثه‏ اى که باید در طول آن سال واقع گردد، تقدیر مى ‏شود؛ خیر و شر، طاعت و معصیت و فرزندى که قرار است متولد یا اجلى که قرار است فرا رسد یا رزقى که قرار است برسد و … .»2 برای «قدر» معانی دیگری هم ذکر شده است. در قرآن کریم، قدر به معنی منزلت و بزرگی خدا است. «ما قَدَروا الله حَقّ قَدرِه؛ آنان عظمت خدا را نشناختند.»3- قدر به معنای تنگی نیز آمده است: «وَمَن قَدَرَ عَلَیهِ رَزَقَه فَلینفِق مِمّا آتاه الله.»4 و آنها که تنگدست‌اند، از آنچه که خدا به آنها داده انفاق نمایند. در قرآن آیه‌ای است که مراد از شب قدر را بیان می‌کند، می‌فرماید: «شهر رمضان الذی انزل فیه القران». با توجه به این آیه و آیاتی که در باب نزول قرآن در شب قدر آمده است، چنین نتیجه گرفته می‌شود که شب قدر در ماه مبارک رمضان واقع شده است؛ آنچنان که روایات متعددی نیز در این باب وارد شده است.

1. الکافى، ج‏۱، ص ۲۴۸

2. المیزان فى تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص، ۳۸۲ 

3. حج/۷۴

4 طلاق/۸